Friday, July 24, 2009

Nisus et Columbae (Nequam)

Source: The fables of the medieval scholar and poet Alexander Nequam are available in several different editions at GoogleBooks.

Other Versions: See Perry 486.

Nequam 25: DE NISO ET COLUMBIS

Crudelem blandae · nisum fugiendo columbae,
accipitrem dominum || constituere suum.
Ille velut iudex, · praetenso crimine cuique,
perfidus innocuas || dilaniabat aves.
Una dolum noscens: · Minus, inquit, noxius hostis
ille fuit primus || quam novus hic dominus.
Hostis apertus erat · nobis prior ille, fugaque
vitari tardus || praeceleri poterat.
Cogit iustitiae · nos iste perire sub umbra,
nec licet abscondi || nec licet effugere.
Haec merito patimur · quia nos commisimus illi
cuius semper ali || sanguine vita solet.
Ista iocosa monent · homines ne, dum mala vitant,
non praevisa satis || pessima sponte petant.


Prose paraphrase:

Columbae blandae,
crudelem nisum fugiendo,
accipitrem
dominum suum constituere.
Ille velut iudex,
crimine cuique praetenso,
perfidus
aves innocuas dilaniabat.
Una, dolum noscens,
inquit:
Ille primus fuit
hostis minus noxius
quam hic dominus novus.
Prior,
ille
nobis erat
hostis apertus,
et fuga praeceleri
tardus vitari poterat.
Iste
nos cogit perire
sub umbra iustitiae,
nec licet abscondi
nec licet effugere.
Merito
haec patimur
quia nos commisimus illi
cuius vita
sanguine ali solet
semper.
Ista iocosa monent homines
ne,
dum vitant mala,
sponte petant pessima,
non satis praevisa.


NoDictionaries.com: You can find the word list for this fable online, and use it interactively (here are some tips on how to make best use of the tool). It did not recognize the late Latin form praetenso for the perfect participle of praetendo, "spread out, extend, allege, pretend." It also did not recognize the verb dilanio, dilaniare, "tear to pieces" and praeceler, the compound form of celer, meaning "very swift, very fast."

Image. Here's an illustration for the fable (image source) from a Renaissance edition of Aesop:







Aesop's Fables in Latin now available at Amazon.com.

No comments:

Post a Comment