Equus Fortis et Asellus (Nequam)

This project has evolved to a new blog - ICTIBUS FELICIBUS - so please check there for more poems. Here I will finish up publishing the longer poems, but all the shorter poems, with macrons and meter marks, will be found at Ictibus instead. :-)

---

Source: The fables of the medieval scholar and poet Alexander Nequam are available in several different editions at GoogleBooks.

Other Versions: See Perry 565.

Nequam 32: EQUUS FORTIS ET ASELLUS

Fortis equus misero currens occurrit asello,
despexit renitens, || aurea frena gerens.
Pressus fasce via miserandus asellus in arcta,
non potuit subito || cedere lentus equo.
Indignatur equus: Mihi nunc vix impero, dixit,
effodiam gemino || quin tibi calce latus.
Nonne vides, animal servum natumque labori,
ornamenta nitent || quam pretiosa mihi?
Qui dedit hoc sensit quanto sim dignus honore,
quantaque sit meritis || gloria danda meis.
Me reveretur homo, dominator totius orbis,
et tu, serve, mihi || cedere turpe putas!
ut me vidisti, cur non mox procubuisti
ut per te posset || transitus esse mihi?
Ad praesens parcam; graviter torquebere, nequam,
impedias ultra || si mihi forte viam.
Respondere tremens illi non ausus asellus,
ultores magnos || orat adesse deos.
Post modicum tempus, currendo debilitatus
vilia portabat || stercora vilis equus;
quem cernens asinus: ubi sunt nunc aurea, dixit,
oramenta quibus || nuper eras tumidus?
quid tibi pompa brevis, quid gloria tam fugitiva
prodest, cum servus || factus es ecce meus?
audiat ista potens et discat ferre minores,
et celsus lapsum || pertimeat subitum!

Prose paraphrase:

Equus fortis
currens
asello misero occurrit,
renitens, despexit,
frena aurea gerens.
Asellus miserandus
fasce pressus,
in via arcta,
lentus,
equo cedere
subito non potuit.
Equus indignatur,
dixit:
Vix nunc mihi impero,
quin tibi latus effodiam
calce gemino.
Nonne vides,
animal servum et natum labori,
quam mihi nitent ornamenta pretiosa?
Qui hoc dedit,
sensit
quanto honore dignus sim,
et quanta gloria danda sit
meritis meis.
Homo,
dominator totius orbis,
me reveretur,
et tu, serve,
putas
turpe mihi cedere!
Ut me vidisti,
cur non mox procubuisti
ut mihi posset
per te transitus esse?
Ad praesens parcam;
graviter torquebere, nequam,
si forte
viam mihi ultra impedias.
Asellus, tremens,
illi respondere non ausus,
orat
deos magnos ultores adesse.
Post modicum tempus,
equus
currendo debilitatus
vilis
stercora vilia portabat;
Quem cernens
asinus dixit:
Ubi nunc sunt,,
oramenta aurea
quibus nuper tumidus eras?
Quid tibi prodest
pompa brevis,
quid gloria tam fugitiva,
cum servus meus - ecce! - factus es?
Potens
ista audiat
et discat
minores ferre,
et celsus
lapsum subitum pertimeat!

Image. Here's an illustration for the fable (image source) by Arthur Rackham:





Word list thanks to NoDictionaries.com:

Coming soon.

---

Aesop's Fables in Latin now available at Amazon.com.